Կիսամյակյան հաշվետվություն. Պատմություն

Posted on May 24, 2023 by Մարիա Սահակյան

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքեր

Posted on May 22, 2023 by Մարիա Սահակյան

Ժամանակ անիշխանության

Հարցեր

• Անակ Պարթևը ինչու՞ էր եկել Հայաստան։

Նա եկել էր Խոսրով II-ին սպանելու նպատակով:

• Ներկայացրեք Խոսրով ll-ի սպանության հետ կապված դեպքերը։

Հայաստան գալուց և որդու՝ Գրիգորի ծնվելուց երեք տարի անց՝ նա սպանում Խոսրովին, իսկ Անակին իր զորավորների հետ սպանում է հայոց զորքը:

• Ի՞նչ կրոն էին ուզում հայերին պարտադրել պարսիկները։

Դա զրադաշտականությունն էր կամ՝ մազդեզականությունը:

Աղբյուրներ

Դասագիրք, էջ 126-127

https://online.fliphtml5.com/fumf/qovw/#p=127

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Posted on May 15, 2023 by Մարիա Սահակյան

Դաս 1

Տրդատ l-ի գահակալումը

• Ե՞րբ է սկսվել և քանի՞ տարի է տևել հայ-պարթևական պատերազմն ընդդեմ Հռոմեական կայսրության։

Այն սկսվել է 54թ-ին և վերջացել 64թ-ին, տևել է 10 տարի:

• Ո՞վ էր Կորբուլոնը։ Ե՞րբ գրավեց Արտաշատը։

Նա հռոմեացի նշանավոր զորավար էր, 58 թվականի գարնանը ներխուժել է Հայաստան, գրավել Արտաշատը, 59 թվականի գարնանը հիմնովին ավերել այն, ինչպես նաև Գառնին, 59 թվականի վերջին գրավել Տիգրանակերտը, մտել Ծոփք։ Տիգրանակերտում Հայոց արքա է հռչակել հռոմեական դրածո Տիգրան VI-ին։

• Ի՞նչ հետևանքներ ունեցավ Հռանդեայի ճակատամարտը։

62թ–ին Արածանիի ափին՝ Հռադեա վայրում Պետոսի լեգիոններրը պարտվում են Վաղարշի և Տրդատի գլխավորած Հայ-պարթևական ուժերին, Հռոմեական զինվորները ծնկաչոք անցնում են հայ-պարթևական զորքի նիզակների տակով, ինչը խայտառակություն էր հռոմեական բանակի համար։

• Ներկայացրեք Տրդատի թագադրման պատմությունը։

64թ–ին Կորբուլոնը կրկին արշավում է Հայաստան։ Սակայն պատերազմի փոխարեն խորհուրդ է տալիս ընդունել Ներոնի առաջարկը, Վաղարշը և Տրդատը համաձայնում են պայմանով, որ հաշտություն կկնքվի Հռանդեայում։ Հասնելով Նեապոլ քաղաք և Ներոնին ներկայանալու ժամանակ նրան ասվում է, որ դաշույնը պետք է հանի վրայից, նա հրաժարվում է պահելով իրեն որպես հպարտ արքա։ Նեապոլից Ներոնը և Տրդատը գնում են Հռոմ որտեղ էլ Տրդատը թագադրվում է։

Աղբյուրներ
Հայոց պատմության դասագիրք, էջ 118-123

Տեսաֆիլմ

Համաշխարհային պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Posted on May 9, 2023 by Մարիա Սահակյան

Դաս 1
Հին Հռոմ

• Ի՞նչ ցեղեր և ցեղախմբեր էին ապրում Իտալիայում։

Հյուսիսում՝ էտրուսկները, Միջին Իտալիայում՝ լատինները, իսկ հարավում հույները։

• Ներկայացրեք վաղ պատմական Հռոմի կառավարման համակարգը։

• Ի՞նչ բարեփոխումներ անցկացրեց Սերվիոս Տուլիոսը։

Իրականացրեց տարածքային և վարչական բաժանում, Քաղաքացիներին բաժանեց դասերի՝ ըստ իրենց տարեկան եկամուտի։ Այսինքն մարդկանգ հասարակական դիրքը որոշվում էր իրենց վաստակով, բայց ոչ սոսկ ծագմամբ։

Աղբյուրներ
Դասագիրք, էջ 105-109

Տեսաֆիլմ 1
https://youtu.be/VTd-8y4yXEU

Տեսաֆիլմ 2
https://youtu.be/k_El4CbAPxo

Արտաշեսյան վերջին գահակալները

Posted on May 1, 2023 by Մարիա Սահակյան

Հարց

• Ներկայացրեք Մեծ Հայքի գահին իշխած Արտաշեսյան վերջին արքաներին։

Արտաշես III-ի գահակալումը: Ք. ա. 30թ-ին Պարթևստանից վերադառնալով՝ նա ազատագրեց Հայաստանը, նա ջախջախեց Հռոմի դաշնակից Ատրապականի արքային, և նրա երկիրը միացրեց իր խետությանը: Արտաշես III-ը ջանքեր էր գործադրում, որպեսզի իր եղբայրներին հետ բերեի Հայաստան, սակայն ապարդյուն:
Արտաշես III-ը օգտվելով տասնամյան ծաղաղության ժամանակամիջոցից՝ շենացրեց ու կրկին հզորացրեն երկիրը, նա սըտողծեց դրամներ իր դիմանկարով ու ՙՙԱրքայից արքա,, մակագրությամբ:
Երբ Հռոմը կարգավորեց իր ներքին հարցերը, նա նորից իր ուշադրությումը սևեռեց արևելքի վրա, Ք. ա. 20թ-ին Հայաստան ուղարկվեց Արտավազտ //-ի պանադ տարված որդիներից Տիգրանը: Նա 14 տարի ապրել էր հռոմոացիների մեջ, և Հռոմում կարծում էին, որ նա կլինի հռոմեասեր արքա: Երբ հռոմեական զորքը հատում էր Հայաստանի սահմանը, Արտաշես //-ը սպանվեց անհայտ հանգամանքներում: Իշխանափոխությունը տեղի ունեցավ առանց պատերազմի, և գահ բարձրացավ Տիրան III-ը:

Տիգրան III-ի գահակալումը: Տիգրան III-ը Մեծ Հայքում իշխեց Ք. ա. 20թ-ից մինչև Ք.ա. 8թ-ը: Հռոմեացիները նրան գահ էին բարձրացրել այն պայմանով, որ մյուս հայոց արքային նույնպես ընտրելու էին իրենք: Սակայն, որոշ ժամանակ իշխելուց հետո, նա սկսեց ավելի բարձր գնահատել հայկական շահերը: Շատ լավ գիտակցելով, թե որքան կարևոր է գահաժառանք ունենալը, դրա համար նա գահաժառան հռչակեց իր որդուն՝ Տիգրանին:
Տիգրան III-ի մահից հետո գահ բարձրացավ իր որդի Տիգրան VI-ը:

Տիգրան VI-ի գահակալումը: Հռոմեացիները, չհաշտվելով Հայաստանում իրենց ազդեցության կուրուստի հետ, Ք. ա. 5թ-ին ուժով գահ բարձրացրին Արտավազդ III-ին: Նա 29 տարի Հռոմեական միջավայրում էր, և դարձել էր խիստ հռոմեասեր գործիչ: Եվ այդ պատճառով Ք. ա. 2թ-ին գահընկեց արին Արտավազդ III-ին, և կրկին գահ բարձրացրին Տիգրան VI-ին: Այս անգամ Տիգրան VI-ը իշխեց իր քույր Էրատոյի հետ միասին:
Ք. հ. 1թ-ին հյուսիսային լեռնականների հետ մղված պատերազմում Տիգրան -ը զոհվեց, իսկ թագուհի Էրատոն հրաժարվեց գահից:

Աղբյուրնե
Հայոց պատմության դասագիրք, էջ 109-110

Տեսաֆիլմ
https://youtu.be/Ss01GDxJCIU

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Posted on April 24, 2023 by Մարիա Սահակյան

Դաս 1
Հայաստանը Հռոմի դեմ պատերազմի տարիներին

• Համեմատեք Տիգրանակերտի և Արածանիի ճակատամարտերը։

Տիգրանակերտի ճակատամարտ, ռազմական ընդհարում հռոմեական զորքերի և հայկական կայազորի միջև։ Տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 69 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Հայաստանի մայրաքաղաք Տիգրանակերտի մոտ։ Պոնտոսում հռոմեական տիրապետությունը տապալելու և իր դաշնակից Միհրդատ VI Եվպատորին գահին վերականգնելու նպատակով Հայոց թագավոր Տիգրան Բ Մեծը նախապատրաստվել է երկու ուղղությամբ մտնել Ասիա հռոմեական մարզը և վճռական ճակատամարտ տալ Եփեսոսի մոտ։

Արածանիի ճակատամարտ, տեղի է ունեցել հայկական և հռոմեական զորքերի միջև, Արածանի գետի մոտ։ Մ.թ.ա. 69-ի Տիգրանակերտի ճակատամարտում հռոմեական զորավոր Լուկուլլոսը, չկարողանալով վերջնականապես ընկճել հայկական բանակին, նահանջեց հարավ և վերահաս ձմռանը բանակեց Տիգրան Բ Մեծի դեմ ապստամբած Կորդուք գավառում։

• Ինչպե՞ս ավարտվեց Լուկուլոսի արշավանքը Հայաստան։

Այն ավարտվեց Հայ-Հռոմեական պատերազմով, որը տեղի ունեցավ Տիրգրանակերտ քաղաքի մոտ, և հայտնի է Տիրանակերտի ճակատամարտ անունով:

• Ինչու՞ Արտաշատի պայմանագրով Տիգրան Մեծը կատարեց մեծ զիջումներ։

Ք. ա. 66թ. Արտաշատում ստորագրվեց հայ-հռոմեական հաշտության պայմանագիրը, և Հայաստանը հօգուտ հռոմի հրաժարվեց իր նվաճումներից:

Աղբյուրներ
Դասագիրք, էջ 102-104

Այլ աղբյուրներ

Տեսաֆիլմ 1
https://youtu.be/2eIJowPYhOs
տեսաֆիլմ 2
https://youtu.be/Aog0Bm6orOU

Համաշխարհային պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Posted on April 18, 2023 by Մարիա Սահակյան

ՀԻՆ ՍՊԱՐՏԱՆ և ԱԹԵՆՔԸ

• Ի՞նչ է Ծերակույտը։ Սպարտայում ովքե՞ր էին դառնում դրա անդամ։

Ծերակույտը կազմված էր 28 անդամից, ծերակույտի անդամները ընտրվում էին ցմահ՝ նշանավոր տոհմերի ներկայացուցիչներից: Արքաների հետ նրանք կազմում էին պետական կառավարման գերագույն մարմինը:

• Ի՞նչ ձեռքբերումներ ունեցավ Աթենքը Պիսիստրատի կառավարման տարիներին։

Ք. ա. 557թ Պիսիստրատը գրավեց իշխանությունը և, որպես տիրան, կառավարեց երեսուն տարի: Նա շարունակեց էվպատրիդների հողը բռնագրավել և հանձնել ունեզուրկ գյուղացիներին, շուտով Ատտիկայում տիրապետող դարձավ միջին կարգի դասը: Ստեղծվեց ոստիկանություն, և շրջիկ դատարաններ, որոնք օրենքը և արդարադատությունը հասցնում էին մինչև հեռավոր գյուղեր:

Աղբյուրներ

Համաշխարհային պատմության դասագիրք, էջ 72-76

Հին Սպարտան և Աթենքը

Դաս 2

Posted on April 11, 2023 by Մարիա Սահակյան

Տիգրան Մեծի տերությունը

Ներկայացրեք Տիգրան Մեծի տերության սահմանները։

Ք. ա. 95-70թթ. Տիգրան Մեծը ստեղծեց մի շատ հզոր աշխարհակաքություն, որի սահմանները ձգվում էին Եգիպտոսից և Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից և Կասպից ծիվից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական Օվկիանոս։ Հայոց տերությունը իր մեծ քաղաքների և երկրների ներքո կազմում էր մի ահռելի տարածք, այն 10 անգամ մեծ էր Մեծ Հայքի թագավորությունից։

Համեմատեք Արգիշտի l-ին և Տիգրան Մեծին։

Ի՞նչ պատվանուններ են տվել օտար հեղինակները Տիգրան Մեծին։

Տիգրան Մեծը շատ էր գնահատվում իր ժամանակակիցների կողմից, նրան հարգում և սիրում էին, Հռոմի ականավոր դեմքերեց մեկը՝ Ցիցերոնը նրան կոչել է ՝ վեհագույնը, իսկ հռոմեացի պատմիչներից՝ Պատերկուլոսը նրան կոչել է՝ իր ժամանակների հզորագույն թագավոր և թագավորներից մեծագույնը, իսկ պատմիչ Տրոգոսի խոսքերով նրան ասում էին Աստված մեծարելով։

Աղբյուրներ
Հայոց պատմության դասագիրք, էջ 98-100

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Posted on April 10, 2023 by Մարիա Սահակյան

Դաս 1

Հայկական աշխարհակալության ընդլայնումը

•Ինչպե՞ս և ե՞րբ տեղի ունեցավ Սելևկյան պետության անցումը Տիգրան Մեծի իշխանությանը։
• Ի՞նչ քաղաքականություն էր վարում Տիգրան Մեծը Փյունիկյան քաղաքների նկատմամբ։
• Ի՞նչ հարաբերություններ ուներ Եգիպտոսը Տիգրան Մեծի տերության հետ։

Հայոց պատմության դասագիրք, էջ 93-95
Տեսաֆիլմ
https://youtu.be/rMKSXIaXpaI

Գրավոր աշխատանք

Posted on April 5, 2023 by Մարիա Սահակյան

•Ի՞նչ նշանակություն ունեցավ Մագնեսիայի ճակատամարտը հայերի համար։

Փոքր Ասիայի Մագնեսիա քաղաքում Ք․ա․ 190թ․ տեղի ունեցավ Մագնեսիայի ճակատամարտը, որտեղ Սելևկյանները պարտություն կրեցին հռոմից։
Սելևկյանների պարտությունից հետո նպաստավոր պայմաններ ստեղծվեցին վերականգնելու Մեծ Հայքի և Ծոփքի անկախությունները, Մեծ Հայքում՝ Արտաշես I-ը, իսկ Ծոփքում՝ Զարեհը։ Հռոմը անմիջապես ընդունեց անկախությունը, քանի որ իր համար ձեռնտու էր ավելի թուածնել Սելևկյանների տերությունը։

• Ո՞րն էր Արտաշես l-ի գլխավոր նպատակը։

Վերամիավորել Մեծ Հայքից տարանջատված տարածքները։

• Ի՞նչ բարեփոխումներ է իրականացրել Արտաշեսը։

Նա մարդկանց հաղամասի շուրջը պատնեշներ շարեց, այսպիսով պաշտպանում էր մարդկանց իրավունքները։

• Ու՞մ որդին էր Տիգրան Մեծը, ինչու՞ էր նա որպես պատանդ հայտնվել Պարթևստանում։

Որովհետև Պարթևստանի միջև պատերազմում Մեծ Հայքը պարտվեց, և Տիգրան Մեծին պահանջեցին որպես պարտանդ։ Նա Արտավազդ առաջինի որրին էր։

• Ներկայացրեք Տիգրան Մեծի գործունեությունը։

Տիգրան Մեծը իշխել է մինչև Ք. ա. 95թ, հետո գերի ընկնելուց հետո վերադառնալով նա թագադրվեց Աղձնիք նահանգում, հետագայում նա այդտեղ կառուցեց իր Մայրաքաղաք Տիգրանակերտը։ Նաև նա վերամիավորեց Ծոփքը։

• Ներկայացրեք Հայ-պոնտական հարաբերությունները Տիգրան Մեծի օրոք։

Ք. ա. 112թ. Փոքր Հայքը միացել էր Պոնտոսին, իսկ այդ ժամանակ իշխում էր Մեհրդատ VI-ը, նա նա ուժեղ պետությոոծւն էր կազմել Սև ծովի ավազանում և նպատակ ուներ ուներ Հռոմից դուրս հանելու Փոքր Ասիայից և Հունաստանից։ Մեհրդատ VI- ը պատրաստվում էր արշավել դեպի Արևմուտք, իսկ Հայոց արքան՝ դեպի արևելք, հարավ, և հարավ–արևմուտք։ Այդ պլանները չէին խանգարի Մեհրդատին նվաճել այդ տարածքները։ Երկու պետություններին էլ ամուր թիկունք էր հարկավոր, դրա համար էլ նրանք Ք. ա. 94թ.-ին կնքեցին դաշինք։

Մարիա Սահակյան

<<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիր Միջին դպրոց 6-7 դասարան

Category Archives: Պատմություն

Կիսամյակյան հաշվետվություն. Պատմություն

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքեր

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Համաշխարհային պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Արտաշեսյան վերջին գահակալները

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Համաշխարհային պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Դաս 2

Հայոց պատմություն։ Դաս և առաջադրանքներ

Գրավոր աշխատանք